Skip to main content

headernieuw4

Oedeemtherapie

Oedeemtherapie is een behandeling van lymfoedeem van arm of been door een fysiotherapeut of huidtherapeut. Waar lymfoedeem vooralsnog niet te genezen lijkt te zijn is de therapie vooral gericht op het beperken en voorkomen van de toename van het oedeem om de bewegingsmogelijkheden van arm of been te vergroten of in ieder geval te behouden.

Het lymfestelsel, wat een reinigings- en afweersysteem is, is een netwerk van lymfevaten en lymfeknopen, dat zich verspreid door het hele lichaam. In totaal heeft de mens ongeveer 600 m² lymfevatweefsel. Lymfevaten nemen weefselvocht op met daarin opgelost eiwitten, afvalstoffen en schadelijke deeltjes die niet in de bloedbaan kunnen worden opgenomen. De schadelijke deeltjes en afvalstoffen worden in de lymfeknopen vernietigd. Vooral in de oksels, liezen en hals zitten veel lymfeknopen die als filter werken.

Lymfoedeem is een vochtophoping die wordt veroorzaakt door een storing in het lymfesysteem. Deze storing kan zijn aangeboren, men spreekt dan van een primair lymfoedeem. Een secundair lymfoedeem treedt meestal op na een ernstige beschadiging van de lymfevaten of lymfeklieren als gevolg van een operatie of bestraling. Dit kan zijn na een borstbesparende operatie of een borstamputatie waarbij de lymfeklieren in de oksel zijn weggehaald. Lymfoedeem begint met een gevoel van spanning in de huid door de zwelling van bijvoorbeeld borst, arm of been.

Veneus oedeem is een combinatie van vochtophoping (oedeem) en een slecht werkend veneus bloedvatsysteem dat ontstaat in de benen. 90% van het bloed wordt via de aders naar het hart teruggepompt en 10% wordt via het lymfesysteem teruggevoerd. Doordat bij veneuze klachten de aders in de benen niet meer goed functioneren, kunnen ze het bloed niet meer goed terugpompen naar het hart. Het lymfesysteem moet hierdoor extra hard werken, maar kan het aanbod niet aan, waardoor er oedeem ontstaat in de onderbenen als gevolg van chronische veneuze insufficiëntie (CVI).

Wat is er te doen aan lymfoedeem?
Lymfoedeem kan afhankelijk van de ernst worden behandeld met:

  • voorlichting (leefregels en huidverzorging)
  • ademhalingstherapie
  • oefentherapie
  • lymfdrainagemassage (manueel of apparatief)
  • ambulante compressie (bewegen onder continue druk van zwachtels of een therapeutische elastische kous).


Hoe wordt lymfdrainagemassage uitgevoerd?
Lymfdrainagemassage verschilt sterk van klassieke massage. De handgrepen worden bijzonder mild en in een langzaam ritme uitgevoerd. De massage is oppervlakkig en bedoeld om de huid en onderhuid pompend te vervormen in het natuurlijke verloop van de lymfvaten of - na ingrepen - in het verloop van nieuwe alternatieve afvoerwegen.
Om de vorming van alternatieve afvoerwegen te stimuleren moet de behandeling ook op gezonde gebieden van het lichaam (zoals de hals, de liezen, de gezonde borstzijde, de rug en de buik) worden uitgevoerd.

Lymfdrainage kan behalve met de handen (manueel) ook met behulp van een drukgolfapparaat (apparatief) worden uitgevoerd. Het is echter aan te bevelen om de lymfafvoer altijd manueel en alleen als aanvulling apparatief te stimuleren.
Als het lymfoedeem met de lymfdrainagemassage is verminderd kan eerst met behulp van zwachtels en later met een elastische kous worden gezorgd dat de weefseldruk gehandhaafd blijft, zodat het oedeem niet terug kan komen.
Het beste resultaat wordt behaald met een intensieve start van de behandeling, soms wel driemaal per week. Een behandeling met lymfedrainage duurt 45-60 minuten, terwijl een fysiotherapeutische behandeling doorgaans 30 minuten duurt.
Omdat ook beweging de lymfafvoer stimuleert, zijn bewegingsoefeningen altijd een belangrijk onderdeel van de therapie. Met behulp van een lijst met specifieke oefeningen kan dagelijks thuis worden geoefend.

Wanneer is lymfdrainage toe te passen?
Lymfdrainagemassage is zinvol gebleken bij de behandeling van:

  • primair lymfoedeem (aangeboren misvorming van het lymfvaatstelsel)
  • chronisch veneus oedeem dat vaak gepaard gaat met ulcus cruris (open been); lymfdrainagemassage mag - in tegenstelling tot klassieke massage - wel worden toegepast bij spataderen (varices
  • posttraumatisch en postoperatief oedeem (zwellingen ontstaan na sport- en andere ongevallen, na operaties, reflexdystrofie en zwellingen
    bij steriele ontstekingen zoals reuma)
  • andere oedemen zoals zwangerschapsoedeem, vooral bij veel staan om compressietherapie te ondersteunen
  • huidaandoeningen zoals littekens of andere huidintrekkingen
  • migraine en andere hoofdpijnklachten


Wat is er te doen aan veneus oedeem?
Veneus oedeem zal meestal behandeld worden met ambulante compressietherapie, dus een combinatie van bandageren (zwachtelen / therapeutische elastische kousen) en spierpomptraining (oefentherapie). Spierpompwerking komt tot stand door het afwisselend aan- en ontspannen van spieren bij het bewegen en veroorzaakt een aanzuigende werking op het vocht uit de ledematen.
De compressie-therapie kan ondersteund worden met oedeemhandgrepen uit de klassieke massage, maar zoals hiervoor gesteld ook met manuele lymfdrainage.
Bij de behandeling van veneus oedeem neemt de behandeling met medicijnen een grotere plaats in dan bij de behandeling van lymfoedeem. Ook wordt veneus oedeem vaker operatief behandeld.
De behandeling van veneus oedeem wordt nogal eens bemoeilijkt door andere problemen die er vaak mee samengaan, zoals een "open been" (ulcus cruris), littekenvorming en pijn.

Meer informatie over lymfologie vind u op de website van de NVFL

Contact / Openingstijden

Fysiotherapie Goor

Adres: Irisstraat 2 - 21
Postcode: 7471 AV
Plaats: Goor

Tel: 0547 - 27 24 54

Openingstijden: 

- Maandag 07:30 - 19:00 uur
- Dinsdag t/m Vrijdag 07:30 - 18:00 uur 

M: info@fysiotherapiegoor.nl
WhatsApp: 06 23740763
Wij maken gebruik van Zorgmail voor veilige communicatie met andere zorgverleners.

Social